Leczenie depresji

Depresja jest złożoną chorobą, dlatego wyleczenie się z niej wymaga pewnego wysiłku, zaangażowania i odpowiednich metod. Spośród licznych badań na ten temat można znaleźć te, które mówią o skutecznym leczeniu poprzez psychoterapię i farmakoterapię. W leczeniu depresji nie można iść na skróty, ponieważ to, co jest schowane „pod dywan” i jedynie lekko zaleczone, wyjdzie przy pierwszych trudnościach, zmęczeniu. W zależności od typu depresji, objawów i ich nasilenia lekarz psychiatra lub psychoterapeuta zaproponuje najlepsze rozwiązania, choć żadne z nich nie będzie działało natychmiast. Skuteczność leczenia zależy najbardziej od pacjenta – czy bierze leki, czy angażuje się w terapię, czy chce wyzdrowieć.

Psychoterapia

Terapia polega na rozumieniu, co dzieje się z człowiekiem, jak doszło do jego problemów i jak to zmienić. Opiera się na rozmowie, dąży do uzyskania wglądu (większej świadomości) w świat uczuć, myśli, przeżyć i ich wpływie na człowieka. Psychoterapia nie jest zbiorem porad, ale sposobem patrzenia na człowieka, szukaniem znaczeń, które go blokują i sposobów odzyskiwania wolności emocjonalnej, psychicznej, poznawczej. Leczenie depresji poprzez terapię polega na zapanowaniu nad objawami, rozpoznaniu niekorzystnych mechanizmów obronnych, schematów podtrzymujących destrukcyjne myślenie, docieraniu do uczuć i ich znaczeń, przepracowaniu sytuacji trudnych czy traumatycznych oraz nabywaniu umiejętności życia w zgodzie ze sobą, wypracowaniu lepszych strategii radzenia sobie w różnych okolicznościach. Leki zmienią nastrój, ale nie zbudują poczucia własnej wartości, nie nauczą konstruktywnego myślenia i nie zmienią za osobę chorą jej relacji z samym sobą i ze światem. W tym pomoże mu psychoterapia. Takie zmiany są niezbędne, by wyzdrowieć i zachować dobrą formę. Psychoterapia trwa od kilku miesięcy do roku, dwóch lat, w niektórych przypadkach kilka lat. Podczas jej trwania będą się zdarzać dobre momenty, jak i trudne, bo leczenie depresji to proces. W zależności od nurtu w jakim jest prowadzona może na co innego kłaść akcent i różnić się w sposobie prowadzenia sesji.

Farmakoterapia

Wprowadzenie leków pozwala na redukcję nieprzyjemnych objawów, umożliwia stabilizację nastroju, uzyskanie optymalnej aktywności, zregenerowanie sił do dalszej pracy nad sobą. Podczas leczenia farmakologicznego depresji wyróżnia się trzy okresy. Pierwszy to leczenie samej fazy chorobowej, w której widoczne są objawy - okres trwający minimum kilka miesięcy. Drugi to tzw. leczenie utrwalające - kilka miesięcy w okresie już po ustąpieniu objawów depresji, w którym to czasie celem jest ugruntowanie wyniku leczenia. Trzeci okres, to leczenie profilaktyczne, trwające wiele miesięcy a nawet lat. Leki używane w terapii popularnie zwane antydepresantami dobierane są w zależności od objawów podstawowych. Ich efekt kliniczny zorientowany jest m.in. na uspokojenie (sedację), pobudzenie do działania i zwiększenie motywacji (aktywację) złagodzenie lęku, poprawę łaknienia, poprawę snu. Lekarz, który je przepisuje, zbiera wywiad, tak aby mógł ocenić przebieg choroby, nasilenie objawów. Bada aktualną kondycję pacjenta, ewentualne obciążenia innymi chorobami. Odpowiednio dobrany lek pozwala na uzyskanie poprawy dopiero po kilku tygodniach, choć poprawa funkcjonowania może przychodzić nierównomiernie. Będą się zdarzać lepsze i gorsze dni. Czasami, przy wystąpieniu nieprawidłowości, lekarz decyduje się zmienić lek, tak aby działał jak najlepiej przy jak najmniejszych skutkach ubocznych. W razie pytań lubwątpliwości warto porozmawiać z lekarzem o sposobie leczenia i działaniu farmakoterapii.

Autoterapia

Praca nad sobą jest fundamentem odzyskiwania zdrowia. Nie wszyscy chorzy na depresję, którzy walczą o odzyskanie zdrowia, chodzą na terapię czy zażywają leki. Dotyczy to zwłaszcza lekkich postaci choroby. Ogólnie rzecz ujmując można stwierdzić, że chcąc odzyskać zdrowie, niezbędne jest poprawienie kontaktu z samym sobą, dostrzeżenie swoich potrzeb, nauczenie się wyrażania swoich emocji, poprawienie jakości relacji z bliskimi osobami. Niniejsze umiejętności można nabyć poprzez autorefleksję, obserwację, korzystanie z poradników, wprowadzanie zmian w swoim sposobie myślenia i zachowania. Nawet jeśli ktoś korzysta z terapii, czy przyjmuje leki,  chcąc uniknąć nawrotów depresji, powinien starać się pracować nad sobą także sam, w swojej codzienności. Autoterapia jest wzięciem odpowiedzialności za siebie i jakość swojego życia.

Leczenie szpitalne

W niektórych przypadkach niezbędna jest hospitalizacja. Chorzy mogą trafić do szpitala, gdy ich stan jest poważny i zagraża ich bezpieczeństwu lub bezpieczeństwu osób trzecich. Takimi stanami są tendencje i myśli samobójcze, próby odebrania sobie życia lub bardzo nasilone objawy, które uniemożliwiają całkowicie jakiekolwiek funkcjonowanie.  Lekarz może skierować pacjenta do szpitala wbrew jego woli, jeśli uzna, że ma on ograniczoną zdolność do podejmowania decyzji, jego stan jest zagrożeniem dla jego życia lub jest niebezpieczny dla innych osób, a hospitalizacja przyniesie poprawę stanu zdrowia. Niemniej hospitalizacja bez zgody pacjenta powinna być przeprowadzona jedynie w stanach wyższej konieczności. Podczas leczenia szpitalnego chory poddawany jest obserwacji, wprowadzane są leki oraz uczestniczy w terapii prowadzonych na oddziale.

Natura, Bóg

Kontakt z naturą, aktywność fizyczna, odpowiednia dieta, a także, dla niektórych osób, siła płynąca z religii i duchowego życia, pozwalają na regenerację sił i zachowanie dobrej kondycji psychicznej oraz fizycznej. Nie mogą być same w sobie jedyną formą leczenia, jednak mają duży wpływ na jego powodzenie. 

Bliscy

Osoby bliskie odgrywają ogromną rolę w trakcie leczenia chorego na depresję. Często są pierwszymi osobami, które zwracają uwagę na to, iż coś niepokojącego się dzieje. Ich wparcie, mądre wyrażanie troski, pozwala ukierunkować chorego we właściwą stronę, odzyskać wiarę w to, że jest potrzebny, ważny i chciany. Bliscy poprzez akceptację, zachęcanie do aktywności, udzielanie pomocy i wspieranie samodzielności mogą wpływać na zmianę myślenia osoby będącej w depresji, na zmianę jej zachowania oraz mobilizować do walki z chorobą.

Inne osoby

Przykłady osób, które wygrały walkę z chorobą, są bardzo dużym źródłem siły i wyzwalają motywację, wiarę w to, że leczenie ma sens. Warto szukać takich osób w najbliższym otoczeniu, rozmawiać z nimi, oswajać się w ten sposób ze ścieżkami prowadzącymi do zdrowia.